नातं अन् सुखाची सरमिसळ...
---
धनश्री क्षीरसागर
---
साधारण तिसरीत वगैरे असेन मी, गल्लीत खेळत असताना वाड्याच्या दारात एक रिक्षा येऊन थांबली अन् आमच्याच वाड्यात राहणारे जोशी काका रिक्षातून उतरले आणि मग रिक्षातून बाहेर आला तो जोशींचा ब्रँड न्यू टीव्ही. मग खेळ वगैरे सगळ बाजूला ठेवून आम्ही सगळे जोशी काकांच्या मागे. मोठ्या थाटात आम्ही जोशी काकांचा टीव्ही त्यांचा घरी पोहोचवला. शेवटी वाड्यात आलेला पहिला टीव्ही होता तो. काकांचा चेहेरा साधारण एखादा राजा लढाई जिंकून आल्यावर कसा दिसत असेल तसा दिसत होता. जोशी काकू आधीच वाड्यातल्या सगळ्या मैत्रिणी गोळा करून दारात वाट बघत बसल्या होत्या. मग टीव्हीची स्थापना करण्यात आली, त्यावर कुंकवाने स्वस्तिक काढण्यात आले, सगळ्या मोठ्या मंडळींनी मिळून भरपूर कोडकौतुक करून झालं त्या टीव्हीचं. आरती तेवढी बाकी ठेवली होती. काकूंचा तर आनंद गगनात मावत नव्हता आणि का नसावा, दोन वर्षे मागे लागल्यावर काकूंसाठी काकांनी घरात आणलेली पहिली वस्तू होती म्हणे ती.
हे सगळ आठवलं कारण, परवा शूटिंग करत होते, माझ्या सीनला थोडा उशीर होता म्हणून मेकअप रूम मध्ये बसले असताना एक मुलगी आत आली. तरुण, सुंदर, कॉन्फिडन्ट पण जरा अस्वस्थ. ओळख झाली, मग गप्पा सुरू झाल्या. तिचा फोन सारखा वाजत होता. पण, ती तो कट करत होती. न राहून मी म्हटलं, अगं घे की तो फोन, बोल कोण आहे त्याचाशी. तर म्हणाली, नाही गं दीदी मला नाही बोलायचं त्याच्याशी. प्रेमप्रकरण होतं हे वेगळ सांगायची गरज नव्हती. मग काही वेळाने तीच सांगायला लागली, अगं भांडण झालंय माझं ‘बीएफ’शी. मी एक गिफ्ट मागितलं होतं त्याचाकडे, पण नाही दिलं त्याने. आम्ही जरा हसलोच तिला आणि मग प्रत्येक जण आपापल्या परीने सल्ले देत समाजावत होता. मग मी तरी कशाला मागे राहू, मीही म्हटलं, अगं होतात भांडणं म्हणून इतकं थोडंच रूसायचं असतं. आता नाही दिलं, तर नंतर देईल गिफ्ट. इतकं मनाला नाही लावून घ्यायचं आणि अजून तर काहीच नाही, लग्नानंतर काय कराल तुम्ही? तेव्हा तर खूप जबाबदाऱ्या असतात, खूप तडजोडी असतात, तेव्हाही असेच भांडणार की काय तुम्ही, असं म्हणून आम्ही हसलो. त्यावर तिचं उत्तर, हो गं दीदी तोच विचार करतेय मी, जो मुलगा मला १५०० ची लिपस्टिक नाही घेऊन देऊ शकत तो काय मला आयुष्यभर सांभाळणार. नको बाई आताच ब्रेकअप करते!!! मेकअप रूम शांत. काही वेळ आम्ही सगळ्या जणी फक्त एकमेकींकडे बघत होतो.
नाही नाही मला तुलना अजिबात करायची नाहीये. पिढी बदलली त्याप्रमाणे त्यांच्या गरजा, त्यांच्या आवडी नक्कीच बदलणार यात काहीच गैर नाही आणि अपग्रेड होत राहणं चांगलंच असत. पण, अपग्रेड झालेल्या भावना बघायला मिळाल्या. कुठंतरी ऐकलं होत समज व्यक्तीला घडवते आणि व्यक्ती समज घडवते म्हणे. म्हणून प्रश्न पडला, जोशी काकू पण अस म्हणू शकत होत्या खरंतर, पण त्यांना म्हणावसं नाही वाटलं. म्हणजे त्यांना आनंद महत्त्वाचा नव्हता असं नाही, पण त्यांना त्यापेक्षा महत्त्वाचं वाटलं ते त्यांचं नातं आणि आपल्या पार्टनरवरचा विश्वास. अर्थात, काकूंच्या त्या भावनेला हल्ली ओर्थोडॉक्स असं म्हटलं जातं. पण, आम्ही
करणार तरी काय, जग बदललंय, स्पर्धा वाढलीय, आम्हाला टिकून राहायचंय, खूप काम करायचंय, स्टेटस मेंटेन ठेवायचंय, मग थोड्या सोयी गरजेच्या आहेतच आणि त्यासाठी आपल्या गरजा ओळखून आधीच काही निर्णय घेतले तर हरकत काय?
इकोनॉमिक्सचा अभ्यास करताना शिकले होते, माणसाच्या गरजा तीन प्रकारच्या असतात. एक जीवनावश्यक म्हणजे अन्न, वस्त्र, निवारा. दुसऱ्या सुखकारक म्हणजे आपली कामं सोपी करणाऱ्या आणि तिसऱ्या असतात चैनीच्या म्हणजे हेच १५०० ची लिपस्टिक. पण, या प्रसंगानंतर या तीन प्रकारांची आपण भेळ करतोय की काय असं वाटलं. केवळ प्रलोभनांना बळी पडून निव्वळ चैनीच्या वस्तूंना आम्ही जीवनावश्यक तर बनवत नाही ना? म्हणजे होतं काय बघाना, या मोठमोठ्या कंपन्या आम्ही तुम्हाला अपग्रेड करतोय या नावाखाली फक्त त्यांचं सामान आम्हाला विकत असतात. म्हणजे ज्याला आम्ही आमची लाइफस्टाइल म्हणतो ती खरंतर असते कुठल्या तरी कंपनीची मार्केटिंग पॉलिसी आणि आमची अवस्था अशी असते की ते घ्याव तर कंपनी आम्हाला वेड्यात काढतेय आणि नाही घेतलं तर लोक आम्हाला मागासलेले म्हणतात. घरातल्या माळ्यावर पडलेला व्हॅक्युम क्लीनर किवा गॅलरीत पडलेल्या ट्रेडमिल (ज्यावर आम्ही हल्ली कपडे वाळत घालतो.) ते पाहिल्यावर याची जाणीव होते आम्हाला. हे म्हणजे असं झालं, की काही मॅगझिन, जाहिराती, टीव्ही चॅनलने आम्हाला लाइफस्टाइल या शब्दाशी ओळख करून दिली. मग आमच्या स्वयंपाक घराचं किचन झालं, मग त्या किचनचं मॉड्युलर किचन झालं. पण, फायनली आमचा त्या सर्व सोयींयुक्त मॉड्युलर किचनवर राज्य कोणाचं असतं, तर स्वयंपाकवाल्या मावशींचं! असो, या सगळ्या गोष्टी आवश्यक असल्या, तरी नात्यांची किंमत मोजून तर आम्ही त्या मिळवत नाही आहोत ना, याचा विचार करणं गरजेचं झालंय. अर्थात, आपलं सुख कशात आहे हे ठरवण्याचा अधिकार प्रत्येकाला आहेच.
मोबाइल अॅप डाउनलोड करा आणि राहा अपडेट
