निमाणी बस स्टँड
--
सुविधांऐवजी मनस्तापच अधिक
म. टा. वृत्तसेवा, आडगाव
शहर बस वाहतुकीचे प्रमुख केंद्र व पंचवटी परिसरात मध्यवर्ती ठिकाणी असलेल्या निमाणी बस स्टँडला विविध समस्यांनी ग्रासले असून, बस स्टँडसह शौचालयाच्या समोरही मोठे खड्डे पडलेले असल्यामुळे पावसाळ्यात येथे पाणी साचते. त्यामुळे येथून ये-जा करणाऱ्या प्रवाशांना नाहक गैरसोय सहन करावी लागते.
येथील शौचालयात कायमच अस्वच्छता असते. त्यामुळे बहुसंख्य प्रवासी शौचालयात जाणेदेखील टाळतात. येथे महिलांकडून दोन व पाच रुपये आकारले जातात. मात्र, पैसे घेऊनही स्वच्छता होत नसल्याने महिला प्रवाशांकडून नाराजी व्यक्त होत आहे. येथून जवळपास पंचवीस ते तीस हजार प्रवासी प्रवास करतात. दहा हजार विद्यार्थी पासधारक असून, पाच हजार अन्य प्रवासी पासधारक व इतर सामान्य प्रवासी अशी मोठी संख्या असूनदेखील सुविधा मात्र फारच तोकड्या प्रमाणावर पुरविल्या जात आहेत. या बस स्टँडवर नियमितपणे जवळपास ८०० फेऱ्या ठरलेल्या असल्या, तरी ६७० ते ७०० फेऱ्या प्रत्यक्षात होतात. काही फेऱ्या आयत्यावेळी कॅन्सलदेखील केल्या जातात. त्याचाही सर्वाधिक त्रास महिला व विद्यार्थिनींना सहन करावा लागतो. गर्दी आणि धावपळीत बस पकडावी लागते, त्यामुळे छोटे-मोठे अपघातदेखील होतात.
--
निमाणी बस स्टँडमधील शौचालयात नेहमीच अस्वच्छता असते. मात्र, केवळ नाईलाजाने तेथे जावे लागते. त्यामुळे येथील स्वच्छतेकडे लक्ष देण्याची गरज आहे.
-स्वाती पाटील, प्रवासी
--
महिलांसाठी किमान चांगले स्वच्छतागृह असावे, असे एसटी महामंडळाला का वाटत नाही? स्वच्छतागृह ही मूलभूत सुविधा आहे. ती प्राधान्याने आणि चांगल्या दर्जाची असावी.
-शीतल गाडेकर, प्रवासी
-------------
ओझर बस स्टँड
--
अस्वच्छतेचा सामना नित्याचा...
म. टा. वृत्तसेवा आडगाव
नाशिक शहर व ग्रामीण वाहतुकीचे केंद्र असलेले ओझर बस स्टँड विविध समस्यांच्या गर्तेत सापडले आहे. येथील महिला स्वच्छतागृहाची दयनीय अवस्था झालेली असून, एसटी महामंडळाचे स्वच्छतेकडे दुर्लक्ष होत असल्याने बहुसंख्य महिला प्रवासी स्वच्छतागृहाचा वापर टाळतात. नाईलाजाने स्वच्छतागृहात गेल्यास त्यांना अस्वच्छतेचा सामना करावा लागतो.
सायखेडा, पिंपळगाव, ओझर, तसेच निफाड तालुक्यातील नागरिकांची येथे दिवसभर वर्दळ असते. मात्र, बस स्टँडच्या आवारात पावसाचे पाणी साचत असल्याने निवारा शेडमध्ये जाण्यासाठी रस्ताच नसतो. येथे बस उभी केल्यानंतर बसमध्ये चढण्यासाठी चिखलातूनच जावे लागते. या स्टँडवरील सुलभ शौचालयाची पुरती दुरवस्था झालेली आहे. येथील नळ तुटलेले, पावसाळ्यात गळणारे छत, अस्वच्छता, दुर्गंधी ही नित्याची बाब झाली अाहे. पाच रुपये आकारूनही येथे नियमितपणे साफसफाई केली जात नसल्याने महिला प्रवाशांकडून नाराजी व्यक्त केली जात आहे. येथील समस्या सोडविण्यासाठी प्रशासन वा लोकप्रतिनिधींकडून कोणतेही प्रयत्न होत नसल्याच्या तक्रारी आहेत.
--
स्वच्छतागृहाचा नाईलाजाने वापर
येथून दररोज पाच ते सहा हजार प्रवासी प्रवास करतात. जवळपास अडीच हजार विद्यार्थी आणि प्रवासी मासिक पासधारक असून, शहर बस वाहतुकीबरोबर ग्रामीण भागातील विविध गावांमध्ये येथून बसेस जातात. अनेक एसटी बसचालक स्टँडमध्ये बस आणण्याचे कष्ट घेत नाहीत. त्यामुळे बऱ्याचदा प्रवाशांना ताटकळत बसावे लागते. अशा वेळीदेखील महिलांना स्वच्छतागृहाचा वापर करणे अशक्य बनते आणि नाईलाजाने तेथे गेल्यास त्यांना अस्वच्छतेचा सामना करावा लागतो.
--
येथील बस स्टँडमधील सुलभ शौचालयाची दुरवस्था झालेली आहे. स्वच्छतेअभावी दुर्गंधी पसरत असून, त्यामुळे नाहक गैरसोय होते. येथे स्वच्छता कर्मचारी नेमावा.
-साधना भडके, प्रवासी
--
येथे पावसाळ्यात पाणी साचलेले असते. त्यामुळे निवारा शेडमध्येही जाता येत नाही. स्वच्छतागृहाकडे जाणेदेखील अवघड होते. तेथे प्रचंड अस्वच्छता असते.
-कामिनी कदम, विद्यार्थिनी
----------------
नाशिकरोड बस स्टँड
--
प्रवासी अन् एसटी कर्मचारीही हतबल
म. टा. वृत्तसेवा, नाशिकरोड / सिन्नर फाटा
नाशिकचे पूर्वेचे प्रवेशद्वार म्हणून नाशिकरोड ओळखले जाते. मात्र, हजारो प्रवाशांची दिवस-रात्र वर्दळ असलेल्या नाशिकरोड बस स्टँडवर एसटीचे स्वच्छतागृह नाही की शौचालय नाही. प्रवाशांना महापालिकेच्या सुलभ शौचालयात पैसे देऊन जावे लागते. शेजारील रेल्वे स्टेशनवरही प्रवाशांना पैसे द्यावे लागतात. मात्र, पैसे देऊनदेखील पुरेशा सुविधा मिळत नसल्याच्या तक्रारी आहेत. नाशिकरोड परिसरात महिलांसाठी स्वतंत्र शौचालय किंवा स्वच्छतागृहच नसल्याचाही स्थिती आहे.
नाशिकरोड बस स्टँड आणि रेल्वे स्टेशन मिळून दररोज सुमारे लाखभर प्रवासी ये-जा करतात. दररोज येथून शहर बससेवेच्या २००, तर ग्रामीणच्या २०० अशा सुमारे ४०० बसेसची ये-जा होते. या बसेसद्वारे सुमारे तीन ते चार हजार महिला प्रवास करतात. तिकीट काढून प्रवास करणाऱ्या या प्रवाशांना मोफत स्वच्छतागृह आणि शौचालय मिळण्याचा अधिकार असतानाही त्यांना पैसे देऊन या सुविधा मिळवाव्या लागत आहेत. येथून कर्नाटक, कोकण, कोल्हापूर, सोलापूर, पालघर, पुणे आदी ठिकाणी प्रवासी जातात. अशा लांबपल्ल्याच्या प्रवासात अवघडलेल्या प्रवाशांची त्यामुळे कुचंबणा होत आहे.
--
सुलभमध्ये स्वच्छतेचा अभाव
पंचवटी डेपोच्या अाधिपत्याखालील नाशिकरोड बस स्टँडमध्ये ५० महिलांसह सुमारे अडीचशे एसटी कर्मचारी आहेत. पोलिस चौकीही आहे. या सर्वांना एसटीचे स्वच्छतागृह नाही. त्यामुळे त्यांना स्थानक आवारातील सुलभ शौचालयतच जावे लागते. अनेक जणांना नाईलाजाने उघड्यावर जावे लागत असल्याने येथे दुर्गंधी पसरली आहे. या पार्श्वभूमीवर सामान्य प्रवाशांसह येथून बसने शाळा, कॉलेजांत जाणाऱ्या विद्यार्थिनी, नोकरदार, ज्येष्ठ नागरिक, महिलांना मोठी गैरसोय सहन करावी लागत आहे. येथील सुलभ शौचालयात शौचास जाण्यासाठी पाच रुपये लागतात. लघुशंकेला जाणाऱ्या प्रवाशांकडून पैसे घेण्याचा त्यांना अधिकार नाही. तरीही ठेकेदार त्यासाठी पैसे घेतो, असा प्रवाशांचा आरोप आहे. या स्वच्छतागृहांची पुरेशी स्वच्छता ठेवली जात नाही.
--
नाशिकरोड बस स्टँडमध्ये प्रवाशांना मोफत स्वच्छतागृह आणि शौचालयाची सुविधा देणे ही एसटीची जबाबदारी आहे. महिला व इतर प्रवाशांसाठी अशी सुविधा गरजेची आहे.
-मुक्ताताई धोंगडे, प्रवासी
--
येथील बस स्टँडवरील महिलांसाठी असलेले स्वच्छतागृह वापरण्यास योग्य नाही. येथे कायमच अस्वच्छता असते. महिलांकडून पाच ते दहा रुपये आकारले जातात.
-वैशाली गायधनी, प्रवास
-------------
भगूर बस स्टँड
--
प्राथमिक सुविधांचीदेखील वानवा
म. टा. वृत्तसेवा, देवळाली कॅम्प
नाशिक तालुक्याला इगतपुरी व सिन्नर तालुक्यांशी जोडणाऱ्या भगूर येथील बस स्टँडवरून दिवसभरात शेकडो नागरिक प्रवास करतात. मात्र, या बस स्टँडवर महिलांसाठी अगदी प्राथमिक सुविधांचीदेखील वानवा असल्याचे चित्र गेल्या काही वर्षांपासून आहे.
भगूर बस स्टँड खासगी जागेवर उभारण्यात आलेले आहे. पाच-सहा वर्षांपूर्वी रोटरी क्लबतर्फे येथे सुसज्ज सुलभ शौचालय व स्नानगृहाची उभारणी करण्यात आली. मात्र, देखभालीअभावी आज त्याची दुरवस्था झाली आहे. शौचालयाच्या भिंतींवरील टाइल्स उखडून पडल्या आहेत. शौचालयाच्या आतील बाजूस असलेल्या स्नान कक्षाजवळ प्लास्टिकच्या रिकाम्या बाटल्यांचा खच पडून आहे. दुसरीकडे महिलांसाठी असलेल्या प्रसाधनगृहाची देखभालीअभावी दुरवस्था झाली आहे. परिणामी बस स्टँडच्या मागील बाजूच्या मोकळ्या जागेचा वापर बहुतांश प्रवाशांकडून होताना दिसतो. त्यामुळे आजूबाजूला कायम दुर्गंधीचे साम्राज्य पसरलेले असते. येथील पिण्याच्या पाण्याच्या टाकीची दुरवस्था झाल्याने प्रवाशांना पाणी विकत घ्यावे लागते. येथील बोअरवेलही तीन वर्षांपासून बंदच आहे.
‘सुविधांबाबत न बोललेलेच बरे!’
येथे नियमित साफसफाई होत नसून, शौचालयांसाठी पाणीदेखील उपलब्ध नाही. एसटी महामंडळाच्या वतीने पाठविण्यात येणारा स्वच्छता कर्मचारी वेळ मिळाल्यास दुपारच्या सुमारास येतो अन् साफसफाई न करताच निघून जातो. येथील प्रवाशांमध्ये ५० टक्के शालेय व कॉलेजच्या विद्यार्थिनींचा समावेश असून, येथील सुविधांबाबत न बोललेलेच बरे, अशी खोचक प्रतिक्रिया त्यांनी व्यक्त केली आहे.
--
भगूर बस स्टँड परिसरात महिलांसाठी कुठल्याही प्रकारच्या सुविधा उपलब्ध नाहीत. त्यामुळे प्रवास करताना विविध अडचणींना सामोरे जावे लागते.
-हिराबाई खातळे, प्रवासी
--
एसटीने महिला प्रवाशांना तरी प्राथमिक सुविधा द्यायला हव्यात. मात्र, या वर्दळीच्या बस स्टँडमध्येदेखील सुविधांची वानवा असणे ही शरमेची बाब आहे.
-प्रीती गंधे, विद्यार्थिनी
-----------------
देवळाली कॅम्प बस स्टँड
--
सॅनिटरी व्हेंडिंग मशिनची निकड
--
म. टा. वृत्तसेवा, देवळाली कॅम्प
भगूर बस स्टँडपासून अवघ्या तीन किलोमीटर अंतरावर असलेल्या देवळाली कॅम्पमधील बस स्टँडवर रोटरी क्लबच्या वतीने सुसज्ज असे सुलभ प्रसाधनगृह उभारण्यात आलेले आहे. येथे पुरेशी स्वच्छता राखली जात असली, तरी येथे सॅनिटरी नॅपकिनचे व्हेंडिंग मशिन लावणे गरजेचे असल्याचे मत महिला प्रवाशांकडून व्यक्त होत आहे.
देवळाली बस स्टँड जुन्या जागेवरून सध्याच्या नव्या जागी हलवितानाच प्रसाधनगृहाच्या सुविधेबाबत शहरातील लोकप्रतिनिधी व समाजसेवक यांनी विचार करून स्थानकाच्या शेजारील मोकळ्या जागेत कॅन्टोन्मेंट बोर्ड प्रशासनाच्या सहकाऱ्याने व सिवानंदा इलेक्ट्रॉनिक्सच्या सौजन्याने रोटरी क्लबने सर्व सुविधांयुक्त प्रसाधनगृह सन २००५ मध्येच बांधलेले आहे.
कॅन्टोन्मेंट बोर्ड प्रशासनाच्या वतीने खासगी ठेकेदारामार्फत या प्रसाधनगृहाची नियमित स्वच्छता व योग्य ती देखभाल करण्यात येत आहे. त्यामुळे येथे महिलांची गैरसोय होत नाही.मात्र, या ठिकाणी सॅनिटरी नॅपकिनचे व्हेंडिंग मशिन बसविणे आवश्यक आहे. त्यामुळे येथील सेवेचा दर्जा वाढून महिलांना चांगली सुविधाही मिळेल.
(संकलन ः डॉ. बाळकृष्ण शेलार, नवनाथ वाघचौरे, प्रशांत धिवंदे, अभिजित राऊत)
--
(फोटो ः सतीश काळे)
मोबाइल अॅप डाउनलोड करा आणि राहा अपडेट
