श्रावण महिना सुरू झाला की विविध प्रकारच्या रानभाज्या बाजारात दाखल होतात. यावर्षी पावसाचे प्रमाण फारच कमी आहे. त्यामुळे श्रावण महिना अर्धा संपत असताना अत्यल्प प्रमाणात रानभाज्यांचे आगमन होताना दिसत आहे.
नाशिक जिल्ह्यातील आदिवासी तालुक्यामधील बाजारात काही प्रमाणात रानभाज्या विक्रीसाठी यायला सुरुवात झाली आहे. या रानभाज्यामध्ये औषधी गुणधर्म असल्याने व रासायनिक विद्राव्यापासून मुक्त असणाऱ्या या रानभाज्या असल्याने त्यांची मोठ्या प्रमाणात विक्री होते. यंदा हरसूल, पेठ, त्र्यंबकेश्वर, इगतपुरी, सुरगाणा, वणी, नांदुरी व सापुतारा या परिसरातून रानभाज्या विक्रीसाठी आलेल्या आहेत.
पावसाळा सुरू झाला की, नाशिक जिल्ह्याच्या आदिवासी भागातील डोंगरकपारी व घनदाट जंगलात राहणारा आदिवासी समाज आपल्या परिसरातील निरनिराळ्या रानभाज्या विक्रीसाठी शहरी भागात व तालुक्याच्या ठिकाणी घेऊन येत असतो. या भाज्यांमध्ये कर्टोली, शेवळा, जाईचा मोहोर, कोळीची भाजी, करडई, खुरासनीची भाजी व टाकळा, लाल माठ, चाकवत, तांदुळका आदी रानभाज्यांचा प्रामुख्याने समावेश असतो. यामध्ये सर्वाधिक मागणी कर्टोली, जाईचा मोहोर व खुरासनीची भाजीला असते. सध्या कर्टोली ही १६० रुपये किलोने विकण्यात येत आहे. व बाकीच्या भाज्या ह्या वाट्याने दिल्या जातात.
कर्टोली ही भाजी चढ्या भावाने विकली जात असली तरी या भाजीला सर्वाधिक मागणी आहे. कर्टोली ही भाजी सध्या अनेक बागांमध्ये पिकवली जाते पण आदिवासी भागात दऱ्याखोऱ्यात पिकवलेल्या कर्टोली या भाजीला फार मोठी मागणी आहे. या सर्व भाज्या औषधी असल्यामुळे नागरिकांचा सर्वाधिक कल या भाज्या खरेदी करण्याकडे असतो. या परिसरातल्या आठवडा बाजारातही या भाज्या मोठ्या प्रमाणात पहावयास मिळतात.
पावसाळ्यात पोटाचे अनेक त्रास संभवतात. पालेभाज्या या आजारांमध्ये भर टाकणाऱ्या असतात. त्यामुळे रानभाज्या खाल्ल्या तर त्या शरीरासाठी अत्यंत उत्तम असतात. पावसाळ्यात इतर पालेभाज्या मिळत नाही अशावेळी या रानभाज्या गरज भागवू शकतात. या भाज्या उष्ण नसतात, त्यामुळे वात पित्तासारखे विकार होत नाहीत तसेच त्या तात्काळ शक्ती देणाऱ्या असतात. फक्त या भाज्यांमध्ये शेंगदाणे टाकून खाऊ नयेत कारण मग त्या पचायला जड होतात. त्याऐवजी तीळाचा कुट, खोबरे टाकावे
- वैद्य विक्रांत जाधव
मागच्या वर्षीच्या तुलनेत यंदा कमी रानभाज्या पहावयास मिळत आहेत. श्रावण महिना संपत आला असूनही अजूनही हव्या त्या प्रमाणात भाज्या विकायला आलेल्या नाहीत. आदिवासी पाड्यांमधून आतापर्यंत या भाज्या यायला हव्या होत्या परंतु, पाण्याचे प्रमाण अत्यल्प असल्याने या भाज्या येऊ शकलेल्या नसाव्यात.
-रमेश सूर्यवंशी, भाजीविक्रेता
मोबाइल अॅप डाउनलोड करा आणि राहा अपडेट
