नाशिक : ए बाबा ऊठ इथून, ही झोपायची जागा हाये व्हय? चल निघ. तिकडं जाऊन पड, अशी तुच्छतेची बोलणी ऐकत विठ्ठलबाबांनी गुरुवारची सबंध रात्र जिल्हाधिकारी कार्यालयाच्या आवारात जागून काढली. पोटात ना अन्नाचा कण ना अंगात त्राण. पण, येथून गेलो तर आपल्याला न्याय कोण देईल? या कार्यालयातील साहेबलोकच आपले मायबाप या भावनेने दोन दिवसांपासून विठ्ठलबाबा जिल्हाधिकारी कार्यालयाच्या आश्रयाला आहेत. पण, हाय रे दुर्दैव. दगडी भिंतींच्या या इमारतीत बाबांचे गाऱ्हाणे कुणालाही ऐकू येईनासे झाले आहे. काही अधिकारी, कर्मचाऱ्यांनी बाबांप्रति सहानुभूती दाखविली, नाही असे नाही. पण, बाबांची समस्या जैसे थे आहे.
जिल्हाधिकारी म्हणजे जिल्ह्याचे मायबाप. महसूलमधील कारभारावर त्यांचाच अंकुश. त्यामुळे जमिनी आणि तत्सम स्थावर मालमत्तांबाबतचे काहीही गाऱ्हाणे असो जिल्हाधिकारीसाहेबच न्याय देतील, अशी लोकांची भाबडी समजूत. परिणामी महसूलच्या चौकटीबाहेरची आणि पोलिसांच्या अखत्यारीतील प्रकरणेदेखील लोक जिल्हाधिकारी कार्यालयातच घेऊन येतात. कुणाला पूर्ण मालमत्तेतूनच बेदखल केले, कुणी मालमत्तेत हक्काचा वाटा दिलाच नाही, आपल्याच रक्ताच्या नात्यांनी स्वत:च्या स्वार्थासाठी विश्वासघात केला, तर कुणी थेट मारझोड करूनच बाहेरचा रस्ता दाखविला. कैफियत काहीही असो, ती मांडण्यासाठी लोक येतात, तलाठी कार्यालयापासून अगदी जिल्हाधिकारी कार्यालयापर्यंत. वर्दीमधील पोलिसांपेक्षा वर्दीशिवाय काम करणारे महसूल विभागातील अधिकारी, कर्मचारी त्यांना अधिक आश्वासक आणि आपलेसे वाटतात. त्यामुळे पोलिस स्टेशनचा उंबरा झिजविण्याऐवजी ते महसूल विभागाकडून न्यायाची अपेक्षा करतात.
विठ्ठल चंदर कुंदे हे वयोवृद्धही अशीच कैफियत मांडणाऱ्यांपैकी एक. विठ्ठलभक्त. वारकरी संप्रदायाशी नाते सांगणारे. कपाळी गंध-बुक्क्याचा टिळा, गळ्यात तुळशीची माळ, डोक्यावर फेटा बांधणारे. विठ्ठलबाबांच्या सांगण्यानुसार ते मूळचे इगतपुरी तालुक्यातील अडसरे बुद्रुकचे. बाबांना नीट ऐकू येत नाही. त्यांचे शब्दोच्चारही अस्पष्ट. पण, आपली हेळसांड होतेय, अन्याय होतोय हे सांगण्यासाठी त्यांनी गुरुवारी थेट जिल्हाधिकारी कार्यालय गाठले. माणुसकी जपणाऱ्या काहींनी त्यांच्याशी संवाद साधला. पण, त्यांचे नेमके गाऱ्हाणे समजेना. बाबांनी तेथेच मुक्काम ठोकला. मात्र, रखवालदार रात्रभर त्यांना पिटाळत राहिले. शुक्रवारी त्यांना ना अधिकारी भेटले ना कुणी त्यांची विचारपूस केली. ते म्हणतात, ‘गावी माझी शेतीवाडी आहे. त्यामध्ये भाताचे पीकही उत्तम होते. पण, तरी माझ्याच लोकांनी माझी अन्नान्न दशा करून सोडली आहे. मी साठविलेली पुंजी माझ्याकडून हिसकावली. मला माझी जमीन परत हवी, नाहीतर जे पिकेल त्यामध्ये माझ्या हक्काचा वाटा तरी हवा आहे. अधिकाऱ्यांनी माझ्यासोबत चलावे किंवा कुणाला पाठवून माझे हाल करणाऱ्यांना समज द्यावी, अशी त्यांची अपेक्षा आहे.
--
किमान विश्वास तरी जपावा
विठ्ठलबाबांनी स्वकीयांवरच आरोप केले असले, तरी त्यामध्ये तथ्य असेलच असे नाही. परंतु, सबंध शरीर वृद्धापकाळामुळे थरथरत असतानाही विठ्ठलबाबा न्यायासाठी शहरातील जिल्हाधिकारी कार्यालयाच्या इमारतीपर्यंत पोहोचतात, यातूनच त्यांच्या अगतिकतेचे आणि प्रशासनावर त्यांना असलेल्या विश्वासाचे दर्शन घडते. विठ्ठलबाबांच्या समस्या जिल्हाधिकारी कार्यालयाच्या अख्त्यारीतील नसतीलही कदाचित. परंतु, त्यांचा प्रशासनावरील विश्वास उडू नये याची काळजी घेण्याइतपतचे अधिकार या कार्यालयातील अधिकारी नक्कीच वापरू शकतात.
मोबाइल अॅप डाउनलोड करा आणि राहा अपडेट
